Allereerst moet ik een misverstand uit de weg ruimen: de kunst van het niet begrijpen bestaat niet uit: het ontlopen van verantwoordelijkheid, omdat jij het zogenaamd niet begrijpt. Dat is een hele goede tactiek als jij ergens geen zin in hebt, maar daar heb ik het niet over. Ik heb het over een manier om de verantwoordelijkheid van de ander helemaal bij de ander te laten en hem of haar toch verder te helpen. De kunst van het niet-begrijpen is: liefdevol en met humor naar iemand luisteren en tegelijk van wat hij of zij zegt werkelijk niets begrijpen. Daar zijn vele manieren voor, ik geef er hieronder 3:
1) “Iemand zoals jij? Daar begrijp ik niets van.”
Je laat je indruk van iemand tot je doordringen en zegt dan: “Iemand zo ….. (vul maar in) als jij? Hoe kan die zo….(vul maar in) Bijvoorbeeld, iets wat ik laatst tegen iemand zei: “Hoe kan iemand zoals jij, vol levenslust, maar over de 50, nou zo’n leuke vent afwijzen? Daar begrijp ik helemaal niets van.” Let op: het niet begrijpen kan vanzelfsprekend afstand creëren. Daarom is het van groot belang dat je warmte en ja, zelfs liefde voelt voor degene met wie je in contact bent. Verder is het een heel eenvoudige wijze van optreden. Wie begrijpt een ander en zijn of haar omgaan met diens situatie nu eigenlijk echt? Wat je in ieder geval kunt doen is: je indrukken teruggeven op een warme, humoristische en daardoor uitdagende manier.
2) “De opsomming en dan de draad kwijt zijn”
Ook zo’n ontspannen manier van reageren. Vaak willen mensen ons een heleboel vertellen. Om hen te blijven volgen is het heerlijk om hen af en toe te onderbreken en te zeggen: “Wacht even hoor, dus hij wil met je naar bed, jij hebt nee gezegd omdat je eerst wilt trouwen, nu wilde hij zoenen en daar heb je ook nee tegen gezegd, maar nu ben ik de draad kwijt, wat is nou het punt dan?” De vrouw in kwestie keek mij geërgerd aan en zei: “Ja duh, ik heb ook gevoelens!” Aha, gevoelens! Wat voor gevoelens dan?
De opsomming en dan de draad kwijt zijn is heel geschikt om toe te passen bij mensen die jou in een “begrijp me dan!” modus willen dwingen, bewust of onbewust. In mijn ervaring zijn dat er nogal wat.
3) “Het verkeerd begrijpen”
Dit is misschien de uitdagendste van deze 3. Ook deze pas ik veelvuldig toe. Omdat mensen zichzelf zo vaak tegenspreken of met hun woorden iets laten zien wat in hun handelen niet is terug te vinden, is het niet moeilijk, maar wel vaak grappig om iets verkeerd te begrijpen. Zoals bij bovenstaand voorbeeld: “O dus je wilt wel graag sex met hem hebben!” “Nee, nee, ja, maar niet zo!” ‘Hoe zo? Niet zo alleen maar zoenen?” Ze dacht na, terwijl ik glimlachend wachtte en zei toen krachtig: “Niet zo zonder dat hij respect voor mij heeft!”
Het kan zijn dat je als dienstverlener met een missie zo gewend bent om naar begrip te streven dat dit stuk je heel vreemd overkomt. Dan kan ik alleen maar zeggen: probeer het eens een weekje. Laat de gedachte dat je alles moet begrijpen de komende tijd eens even helemaal los. Snap er met liefde geen klap van. Je zult je verbazen over de ruimte die de kunst van het niet-begrijpen je geeft. Ruimte die je kan benutten om te doen waar jij goed in bent, namelijk de zaken behartigen die je uitstekend begrijpt.