Er zijn provocatieve interventies die ik weinig gebruik, maar deze gebruik ik veel. Het is helemaal niet hoe een empathisch dienstverlener opgeleid is. Goed luisteren en zeker de ander uit laten praten wordt dan aanbevolen en gestimuleerd. Daar is ook helemaal niets mis mee, integendeel. Toch onderbreek ik mensen vaak, al in de eerste minuut. Dit heeft meerdere achtergronden.
Nut
Ten eerste is het een feit dat mensen vaak al in hun eerste zin zoveel zeggen en impliceren dat het de moeite waard is om hier bij stil te staan.
Ten tweede is het belangrijk vanwege mijn eigen gevoel: er wordt tegen mij gepraat en niet tegen willekeurig wie. Om dat kenbaar te maken is het nodig om gelijk de monoloog te onderbreken en er een dialoog van te maken. Ja maar daar kan je toch eerst iemand voor uit laten praten? zal je misschien zeggen. Zeker, dat kan.
Daarom geef ik je ook de derde reden: met onderbreken doe je iets met de ander. Maar vergeet nooit: de ander is vaak al begonnen met iets te doen met jou!
Het sterkste voorbeeld dat ik daarvan heb is die keer dat ik was gevraagd te bemiddelen tussen een vrouwelijke klant van een mannelijke dienstverlener. De vrouw had een klacht ingediend over seksueel ontoelaatbaar gedrag. De baas van de man geloofde de vrouw niet en kreeg daarom ook problemen met de maatschappelijk werkster van de vrouw. Beiden kenden mij en vroegen mij te hulp. We arrangeerden een gesprek met al deze mensen onder mijn leiding. Wie schetste mijn verbazing toen de beschuldigde dienstverlener in kwestie bij de introductie een bijbel tevoorschijn haalde. Hij zocht een bijbeltekst op en wilde deze gaan voorlezen. Ik onderbrak hem. Onmiddellijk. En dankte de Heer innerlijk lachend op mijn blote knieën dat ik de provocatieve opleiding had gedaan. De derde reden ligt namelijk in de dimensie van de interactie.
Het was van vitaal belang in dit gesprek dat ik de parameters ervan bepaalde en niet hij. En wat een slimme actie had hij bedacht om van beklaagde zich een rol van wijze aan te meten! Een pastor zal een bijbellezing zeker niet afkeuren. Haha, deze provokant deed dat wel. Ik bedankte hem vriendelijk, zei dat we aan het eind graag wilden horen wat de bijbel te zeggen had, maar dat ik nu eerst de spelregels van het gesprek aan hen zou uitleggen. Moet ik nog zeggen dat de bijbel niet meer open is geweest?
Had ik niet onderbroken had ik net zo goed weg kunnen gaan, want dan was mijn rol meteen uitgespeeld geweest.
Noodzaak
Ik ben fan van onderbreken. Dit heeft ook alles te maken met het pastor zijn. Als jonge, zeer idealistische en hemelbestormend buurtpastor werd ik vaak door mijn toenmalig mentor Herman IJzerman gevraagd: “Laat jij je onderbreken? Door wie en door wat laat jij je onderbreken?” Ik heb uiteindelijk geleerd me te laten onderbreken in mijn werkplannen, in mijn hooggestemde doelen. Sterker nog, ik zie er nu zo de noodzaak van in. De onderbreking komt van buiten en heeft altijd de boodschap: Ik ben er, Ik ben erbij. Ik ben al iets nieuws begonnen, merk je het niet? (jesaja 43: 19)
Samengevat is dit de belangrijkste reden om te (laten) onderbreken:
Hé er gebeurt iets nieuws! Wat betekent dat?
Veel plezier!