Stilte heeft enorm veel aspecten. In het kort bestek van deze blogpost wil ik er 3 uitlichten:
Stilte is respectvol.
Dat is duidelijk. Als iemand anders praat, houd jij je stil, je luistert, geeft de ander ruimte. Maar het kan gebeuren dat iemand zo vol is van zichzelf, dat hij (of zij!) maar praat en praat en jou als gesprekspartner zodoende niet met respect behandelt. Dan kun je daar congruent een opmerking over plaatsen, of provocatief stilvallen. Zo stil, dat de ander op een gegeven moment zegt: “Wat ben je stil, wat vind jij ervan?” Waarop je uit je stilte op kan schrikken en zeggen: “O, ben ik nu aan de beurt? Weet je het zeker? Ik dacht, ik kwam er totaal niet tussen, dus ik dacht: ik wacht netjes tot het mijn beurt is om te spreken. En dat is nu? Oké, houd je vast……”
Stilte is oorverdovend.
In het menselijk verkeer wordt er van alles van elkaar verwacht. En pastores en dienstverleners met een missie zijn vaak zeer geneigd om aan de verwachtingen van de mensen om hen heen te voldoen, dienend ingesteld als ze zijn! Toch kan het juist ook heel helpend zijn om juist niet te reageren op verzoeken, om de telefoontjes en emails te beantwoorden met…stilte. Behalve dat je daar ruimte mee schept voor jezelf, waar je het volste recht toe hebt, kun je het ook heel bewust inzetten als je merkt dat iemand de verantwoordelijkheid voor vervulling van eigen wensen en verlangens bij jou legt. Zo heb ik laatst door eerlijk en congruent mijn gevoel over haar gedrag naar mij toe te zeggen (“jij geeft teveel, het is te groot, het zit goed tussen ons.”) iemand in verwarring gebracht. Veel geven, is dat dan niet goed? Nee, in haar geval niet, want zoveel geeft zij niet aan zichzelf. Het is al provocatief om dat eerlijk te zeggen, te zeggen wat je denkt en voelt. Nog uitdagender is het om daarna, ondanks haar uitgebreide verzoek hierom op mijn voicemail, waarin ze zegt in verwarring te zijn, niet te reageren. Omdat ik normaal altijd wel reageer, is de stilte oorverdovend. Ik heb vertrouwen dat zij voldoende vertrouwen in mij heeft om de waarheid van mijn woorden: “het zit goed tussen ons”, te ontvangen en zodoende de spanning van de verwarring uit te houden. Op mijn beurt ben ik zelf ook zo vaak aan het denken gezet over mijn eigen verantwoordelijkheid door mensen die het goed met mij menen en zich opeens hulden in een oorverdovende stilte.
Stilte is vol van betekenis.
In een intensief gesprek met mensen, waarin jij als pastor of dienstverlener met een missie eropuit bent die ander verder te helpen, moet je niet bang zijn om stiltes te laten vallen. Integendeel, stilte is vaak de ruimte die iemand nodig heeft om te kunnen denken. Dit zie je vaak ook aan mensen, als je goed oplet: ze kijken van je weg, keren naar binnen, soms kun je de hersenen bijna horen kraken! De stilte is dan vol van betekenis. Bovendien spreekt de lichaamstaal altijd door. Hoe vaak ik niet zwijgend, maar glimlachend en stralend van voldoening vanwege de betekenisvolle stilte mijn gesprekspartners heb “toegebeamed” :” jij bent helemaal OK”, dat is niet op de vingers van één hand te tellen.