Pastores en dienstverleners met een missie hebben vaak prachtige doelen: vrede, rechtvaardigheid. Of ze formuleren het in geloofstaal: in dienst staan van het Koninkrijk van God. Het probleem met deze algemene doelstellingen is dat het niet duidelijk is waar je aan kan werken. Daarom is het eerste geheim om je doel te bereiken:
1) formuleer je doelen in termen van je doelgroep, hoe concreter hoe beter.
Dus, in mijn geval, niet: mijn doel is dat ongedocumenteerde mensen recht wordt gedaan, maar: dat ongedocumenteerde dakloze mensen recht hebben op nachtopvang in Utrecht.
Met een concreet doel kom je ook meteen terecht in het spanningsveld van belangen, dat het dagelijks leven kenmerkt. Des te beter! Het dagelijks leven is de ruimte waarin resultaten worden behaald.
Welk doel je ook wil bereiken, als je niet weet wie bepaalt wat er gebeurt, gebeurt er niets. Vraag jezelf dus af, dat is geheim 2:
2) Wie bepaalt wat er gebeurt en voor wie is dat goed?
Dit is een vraag, die je je bij elk contact dat je hebt in het kader van het behalen van je doelen kan afvragen. Mensen zijn voortdurend bezig met onderling te bepalen wie de dans mag leiden, van het gesprek, van het project, van het onderling verkeren. Het is van cruciaal belang om, met het oog op je doel, te kijken of dat wat er gebeurt je doelgroep dient. Tevens, en dit wil ik graag benadrukken: let op dat wat er gebeurt ook goed is voor jezelf! Jij bent als enige bij uitstek de persoon die het beste kan opkomen voor je eigen belangen!
Het derde geheim om je doel te bereiken heeft ook te maken met jezelf. Vaak zijn er vele omstandigheden die jouw doelen in de weg staan. Omstandigheden zijn precies dat: omstandigheden. Vaag, ongrijpbaar, massief. Toch kan jij, met de keuzes die je maakt, de omstandigheden beïnvloeden. Het gaat erom welke betekenis jij hecht aan de omstandigheden en dat je vervolgens een (eerste) stap zet. Daarom is het 3e geheim:
3) Wat kan je zelf bepalen? Doe wat het gemakkelijkste voor je is!
Wat erg gemakkelijk is, is bijvoorbeeld een vraag stellen. Remco Campert zei het lang geleden al: “Jezelf een vraag stellen daarmee begint verzet en dan die vraag aan een ander stellen.”
Zo vroeg ik pasgeleden aan de opleiders van het IEP, Jaap Hollander en Jeffrey Wijnberg: “Zeg, ondanks dat ik gediplomeerd provocatief coach ben op jullie hoogste, tweede niveau, kunnen jullie mij een aanbod doen dat ik me kan ontwikkelen richting niveau 3, jullie niveau?” Het antwoord kwam onmiddellijk: “Ja!”