Niemand ontkomt aan verdriet en pijn. Bij ieder mens worden wonden geslagen door onrecht, ziekte en uiteindelijk de onvermijdelijke dood. Deze wonden, van jezelf en van anderen, moeten verzorgd worden, met compassie. Deze trauma’s zijn niet dwaas, integendeel!
Wat is dan wel mal? Onze ongerijmde vanzelfsprekendheden. Mijn vader was arts. Hij zei ons altijd: “Eigenlijk ben je al doodziek vanaf je geboorte.” Je kan je voorstellen dat, als je zo wordt opgevoed, je een gevoeligheid voor absurditeit van jongs af aan ingescherpt krijgt! Onze vanzelfsprekendheden zijn dwaas en het geeft een enorme vrijheid om dat opeens te beseffen en er je tranen om te lachen. Laatst overkwam mij dat zelf weer eens. In de provocatieve trainingen die ik geef oefenen mensen deze benadering ook wel eens op mij. Bij de laatste training bracht ik een dilemma van mijn kerkenwerk in, waar ik werkelijk mee zat. Catrien gaf, keurig volgens het provocatieve boekje, mij dit probleem terug in een beeld waar ik nu nog wat aan heb. Vervolgens deed ze. ook weer overeenkomstig de provocatieve theorie, de “dat is toch prachtig” benadering. Alleen werkte die niet zo bij mij, want ik vind het al prachtig dat ik vandaag nog leef! Daarna werd ze authentiek, het mooiste wat je kan hebben in een begeleidend gesprek, iets waartoe zowel de contextuele als de provocatieve benadering toe uitnodigt. Ze zei met een heel ernstig gezicht: ‘Ik vind dat nogal wat, wat je net zei. Ik vind dit een heel serieus probleem.” Ik schoot in de lach. Ik zat al als vanzelfsprekend in mijn lichte modus, zij ging, onbewust provocatief, in de tegenovergestelde modus zitten. Het was voor mij zo dwaas hoe zwaar ze het opeens nam, ik lachte minutenlang. Er is niets zo heerlijk als bevrijdend te lachen om de dwaasheid van je eigen absurde vanzelfsprekendheden en aan je lachen te voelen waar het pijn doet. Want dat is wat dat lachen ook zo helpend maakt: opeens weet je letterlijk waar de kneep zit. En als je dat weet, kun je er ook wat aan doen.
Ik wens ons allen gevoeligheid voor onze eigen dwaze vanzelfsprekendheden én authenticiteit van onszelf en anderen om ons heen, om ons de (lach)spiegel voor te houden!