Misschien heb jij dit ook: het nieuwe seizoen na de vakantie is nog maar net begonnen, maar voelt alweer zwaar door alles wat op ons afkomt. Niet alleen uit Afghanistan, maar ook vanuit het werkveld: in mijn geval het pastoraat met ongedocumenteerde vluchtelingen in Utrecht. God zij dan geloofd en geprezen voor het provocatieve: de liefde, lach en uitdaging ineen.
Een ernstig gesprek
Ik sprak een vluchteling die ik allang ken in de tuin van Villa Vrede. (www.villavrede.nl) Hij liet mij op zijn telefoon een hem toegestuurde foto zien. “Wat zie je?” vroeg hij mij. Ik keek en zei: “Dat ben jij.” “Nee, zei hij. “Dat is mijn vader.” “Wat!” zei ik en keek nog eens goed. “Ja, nu zie ik het, een andere geest, maar toch: twee druppels water! Wat geweldig, wat mooi!” zei ik en sloeg hem enthousiast op zijn schouder, want ik weet hoe weinig hij van zijn vader weet. En het is belangrijk voor hem zijn vader beter te leren kennen, omdat deze hem al heel jong in de steek heeft gelaten. Alle informatie is belangrijk voor hemzelf, om beter te weten wie hij zelf is en mag zijn. Hij lachte een beetje en liet mij vervolgens een via whattsapp ingesproken bericht van zijn oom luisteren, dat hij met deze foto had gekregen. In dit bericht werd verteld dat zijn vader in een ander land dan zijn geboorteland twee zoons had verwekt en weer in een ander land, bij weer een andere vrouw een dochter. Eén van de zoons wilde nu contact met hem, zo zei zijn oom. Sjonge, jonge, wat een nieuws…
We hadden vervolgens een diep en ernstig gesprek waarin ik hem vooral veel vragen stelde over wat dit allemaal voor hem en (zijn trouw aan) zijn moeder inhield en betekende. Zo doende hielp ik hem tot besluiten te komen over wat hij met deze informatie moest doen, want dat was de reden dat hij dit met mij deelde. Het is goed om zulke gesprekken te mogen voeren. Nog beter is het dat ik, door iets provocatiefs in mijn pastoraat te stoppen, er heel vaak een lichtere toets of draai aan kan geven. In dit geval deed ik dat door een heel eenvoudige techniek toe te passen, namelijk door uit te spreken waaraan zijn verhaal mij had doen denken.
Het zaad van Karbaat
Ik vertelde hem over de zaadbanken in Nederland (dat bleek hij al te weten) en hoe vroeger de zaaddonoren anoniem konden blijven. “Dat kan nu niet meer”, zei ik, “Gelukkig. Jij weet hoe belangrijk het is voor een kind om te weten wie zijn vader is.” “Ja.” zei hij. “Maar nu was er in die anonieme tijd een arts die zijn eigen zaad in die bank stopte. En weet je hoeveel kinderen van hem nu in Nederland rondlopen? Honderden! Ze hebben een vereniging opgericht om elkaar te leren kennen. En elke week kwamen er nieuwe bij!” Ik genoot van zijn verbaasde gezicht en reactie, de absurditeit van het leven bracht hem even verlichting. Vervolgens paste ik dit beeld toe op zijn situatie door met liefde, humor en uitdaging te zeggen: “Wie weet hoeveel kinderen jouw vader in Afrika rond heeft lopen…”Deze gedachte was natuurlijk bij hemzelf ook al opgekomen en hij antwoordde lachend: “Misschien wel een hele “tribe”!” “Allemaal met jouw gezicht!” deed ik er nog een schepje bovenop. “De ’tribe X’!” en ik noemde zijn achternaam. Hij brulde het uit van het lachen. Heerlijk.
Weet je waar jouw verhaal mij aan doet denken?
Als je een goed, warm contact hebt met iemand en je spreekt met een lach uit wat je denkt, is dat al provocatief. Je komt zelf naar voren en iemand mag zich daarmee verhouden. Als je je associatie groter en vetter maakt heb je kans dat de ander ook gaat lachen. God zij gezegend om gein! De lach stelt ons in staat om moeilijke zaken dragelijk te maken, de lach ontspant, geeft contact en verbindt. Ook geeft de lach aan waar het pijn doet en is het bijna een diagnostische toets. Een naar beeld absurd maken, kietelen met humor, dat doet iets gezonds met je brein en versterkt het hart. Met deze man, een christenbroeder, bid ik ook en een dag na dit gesprek kon ik zonder enige beladenheid bidden voor zijn familieleden, ” ook voor degenen die hij niet kent.”. “Amen.” antwoordde hij hartgrondig. Spreek je associaties de komende tijd uit en maak ze groter en vetter. Het zal je mooie belangrijke werk lichter maken. Veel plezier!