De provocatieve aanpak let altijd op het aspect tijd. In welke levensfase is iemand en hoort dat probleem dan niet gewoon bij die fase? Bijvoorbeeld: keuzestress bij een twintiger, lege nestsyndroom bij vijftigers. Wijzen op de fase van iemands leven is een manier om te vragen: “wat is dan jouw probleem hiermee?” Vaak relativeert het al enorm om in te zien hoe normaal je moeite is en hoeveel anderen er in dezelfde situatie zitten. Dat die sores kennelijk bij het leven hoort. Daar grappen over maken verbindt en helpt.
Chronos of kairos?
Voor alles bestaat er een bepaalde tijd: een tijd om te worden geboren en een tijd om te sterven, een tijd om te planten en een tijd om te oogsten, een tijd om te doden en een tijd om te genezen, een tijd om te verwoesten en een tijd om te herbouwen, … (Prediker 3) Dit prachtige gedicht, dat nog veel verder gaat (lees het, het eindigt met: geniet!), wordt toegeschreven aan de wijze koning Salomo.
Daarnaast heb je nog iets speciaals met tijd in het geloof dat ik leef en wat ik dus ook provocatief inzet: is het kairos of chronos? Chronos is de tijd van de klok, de tijd van de dagen, maanden, jaren. Kairos is de tijd van de waarheid. De aangename tijd waarin God (of voor de seculieren onder u: het leven) ons een beslissende kans tot handelen biedt. Gezien de harde feiten, uit welk hout ben je nu gesneden? Dit is je kans om te kiezen voor de liefde voor God en voor mensen: het is kairos. Een beslissende “window of opportunity”, die ook gemist kan worden. Dit raam opent zich binnen de chronologische tijd en wordt er ook weer door opgeslokt. Jezus huilde over het lot van Jeruzalem (Lukas 19:41-44) “omdat je de tijd (kairos) van Gods ontferming niet hebt herkend.”
Liefde en uitdaging: je bent NU uitgenodigd
Voor de doelgroep waarmee ik werk, de ongedocumenteerde vluchtelingen, speelt tijd ook een enorme rol. Ze zitten vaak in een tijd van wachten (op een plek in de asielketen, op een uitnodiging van de IND, op een uitspraak van de rechter, op van alles en nog wat) en proberen daar, ook met onze hulp, het beste van te maken. Dit is chronos. Maar dan, opeens, is het kairos, de tijd van de waarheid en mag ik ze met liefde uitdagen: Wie ben jij? Wie dien jij? Waar word jij nu geroepen om te zijn? Eén van de mannen met wie ik hierover sprak zei het prachtig: “I don’t want to miss my Divine Appointment. God forbid I will be put in my grave without fulfilling my purpose here.” Amen zeg ik dan: zo zal het zijn. Hij zal zijn kairos niet missen.
Humor?
Op het moment van kairos wordt er vaak niet gelachen, eerder gehuild, het raakt diep. Voor mij zit de humor eerder in de omkering van het verhaal: wie ben ik dan? Haha en wie dien ik? Het is kairos, het uur van de waarheid, ook voor mij. En dan doe ik opeens idiote dingen die ik mezelf eerder nooit zou hebben zien doen. Variërend van stoelen zegenen, boze geesten het raam uitsturen tot logeerplekken regelen voor mensen van wie ik vroeger gezegd zou hebben: wie niet horen wil, moet voelen. En over al deze dingen nu vertellen…! Met een bevrijdende lach.
Kairos verbindt
Tijdens mijn studie theologie kwam ik voor het eerst in aanraking met kairos in 1986, door het Kairosdocument van Zuidafikaanse Christenen. Dit was een theologisch commentaar op de politieke crisis in het toenmalig Zuid-Afrika van apartheid. Na een kritische evaluatie van de “theologie van de staat” en de “theologie van de kerk” gaven zij een aanzet tot profetische theologie en trokken de ondubbelzinnige conclusie: tijd voor actie, op grond van de boodschap van geloof, hoop en liefde! Wij, als jonge studentjes, werden door dit document ook betrokken bij het Kairosmoment voor de kerk wereldwijd en de strijd tegen apartheid. Voor mij het begin van een lang leer en louteringsproces, dat mij ook zoveel heeft gebracht: verbinding met God en mensen uit allerlei windstreken.
Ik denk dat het tijd is voor een nieuw Kairosdocument!
Provocatieve handreiking van deze maand: Nu… of nooit!
Het is vandaag 1 mei zegt chronos, tijd van: een nieuwe lente, een nieuw geluid. Mijn provocatieve handreiking van deze maand is: let vooral op kairos. De tijd van de beslissende waarheid, de opgewekte tijd van de kans op liefde voor mensen, op liefde voor God en dus ook liefde voor jezelf te DOEN. NU… of nooit!
Veel plezier.